معرفی و دانلود کتاب مرگ وزیر مختار اثر یوری نیکلایویچ تینیانوف رایگان به همراه خلاصه کتاب

گفته‌اند ایران‌زمین مملو از هر نعمتی است نعمتی در کار نیست سرزمینی لعنتی است ترانه سربازان روس نه پرنعمت است و نه لعنتی.

جاده‌هایی بی‌رنگ، کشتزارهایی به رنگ آبی روشن با ساقه‌های خسته گندم، کوهستان‌هایی سرخ و رودخانه‌هایی که شب‌هنگام می‌غرند. سرزمین‌های آسیا به کف دست پیرمردی می‌مانند و زنجیره کوهساران آن به پینه‌ای که سال‌های سال است بر آن نقش بسته. کار زلزله، اثر زمین‌لرزه.

در مغان مار هست و در میان ساس‌هایی که فقط غریبه‌ها را می‌گزند. مسافرانِ دهه ۱۸۲۰ درباب زهرآگینی این ساس‌ها اغراق می‌کردند و مسافران دهه ۱۸۴۰ درباره آن قضاوتی منصفانه داشتند.

تنبلی آسیایی با آسایشی عمیق همراه است: بر زمین دراز می‌کشی و به شیشه‌های رنگارنگ پنجره نگاه می‌کنی که گوشه‌ای از آن شکسته است. اهمیت و تشخص ایرانی هم هست و نیز عشق به شهرفرنگ. پنجره‌ها رو به حیاط باز می‌شوند و پنجره‌ای رو به بیرون در کار نیست، چونان مردی که پشت به شن‌باد کرده باشد.

فرش‌هایی که بر دارِ رنج بافته شده و مبل‌های ایرانی؛ نیمکت‌ها و صندلی‌هایی که با رنده رنج صاف شده است. کشور کهنسالی که از کهنسالی خود هیچ نمی‌داند، چون آدمیان در آن زندگی می‌کنند.

در سال ۱۸۲۹، به روسیه زمان ایوان سوم یا شاید آلکسی دوم شبیه بود. بی‌شک پتر کبیرِی به خود ندیده بود یا شاید چنین کسی از آن گذشته بود و کسی متوجهش نشده بود. رقابت دو شهر کهنه و نو آن، تبریز و تهران، به رقابت مسکو و سن‌پترزبورگ می‌مانست. اما تبریز حتی در قرن هشتم نیز شهر پررونقی بود، حال آن‌که تهران تازه در زمان تیمور لنگ بر نقشه پیدا شد.

آغامحمدخان، بنیادگزار و نخستین پادشاه دودمان قاجار، تهران را پایتخت خود خواند. قاجاریان ایرانی‌تبار نبودند. آن‌ها از اهالی مازندران بودند و در جنگل‌های سرسبز آن می‌زیستند. ترک بودند. عده‌شان چنان کم بود که کلمه قجر در فارسی مفهومی تحقیرآمیز یافت، اما در قرن هجدهم توانستند جایگزین سلسله خسته صفویه شوند که شاهانش شیفته زیبایی و ظرافت بودند.

گروهی از قاجارها سلسله‌ای ایرانی تشکیل دادند، همان‌گونه که گروهی آلمانی سلسله‌ای روسی، دسته‌ای فرانسوی سلسله‌ای سوئدی، جماعتی سوئدی سلسله‌ای لهستانی و چندین هانوفری سلسله‌ای انگلیسی پدید آورده بودند. آغامحمدخان، همچون ناپلئون، عمر خود را در جنگ گذراند.

روزی پس از فتح یک شهر، دستور داد بر هر دروازه آن ترازویی قرار دهند. با این ترازوها، چشمان از کاسه بیرون‌آورده مردم شهر را می‌کشیدند. در استرآباد، برادرزاده خود فتحعلی را، که کودکی بیش نبود، به سوی خود خواند. وقتی فتحعلی بزرگ شد، شاه والیگری فارس را به او سپرد و تهران را پایتخت قلمرو خود نامید. در سال ۱۷۹۶، وقتی آغا برای اطمینان از فتح کامل گرجستان وارد شهر شیشه می‌شد، دو تن از غلامانش با هم نزاع کردند. آغامحمدخان دستور داد هر دوشان را بکشند. اما آن دو هیچ میلی به مردن نداشتند، از همین‌رو دیروقت شب به چادر شاه ریختند و با خنجرهایشان او را کشتند.