معرفی و دانلود کتاب نهری از عدن اثر ریچارد داوکینز رایگان به همراه خلاصه کتاب

آمیزش جنسى حکم کابوس یک متصدی آرشیو را دارد. آمیزش جنسى به جای اینکه متون نیاکان را بجز خطاهای موردی غیرقابل‌اجتناب، دست‌نخورده باقی بگذارد، با بی‌مبالاتی و به شدت حمله کرده و مدرک را از بین می‌برد. کاری که آمیزش جنسى با آرشیو دی‌ان‌ای می‌کند، هیتلر با بشریت نکرد. چیزی مانند آن در مطالعات کتاب مقدس وجود ندارد. مسلماً، یک محقق که تلاش دارد به عنوان مثال منبع کتاب «غزلهای سلیمان» را پیدا کند، می‌داند این کتاب با آنچه به نظر می‌رسد، متفاوت است. کتاب غزل‌ها دارای متونی از هم گسیخته است که نشان می‌دهد این کتاب در واقع تکه‌هایی از اشعار مختلف با تعدادی اشعار شهوانی بوده که به هم الصاق شده‌اند. این کتاب حاوی اشتباهات و جرح و تعدیلاتی به‌خصوص در ترجمه است. «روبهان، روبهان کوچک که تاکستان‌ها را خراب می‌کنند، به نزد ما بیاورید.» یک ترجمه اشتباه است، حتی اگر تکرار آن در طول یک عمر به آن جذابیت احساسی داده باشد. احتمال کمی وجود دارد نسخه صحیح‌تر آن («خفاشهای میوه‌خوار را برای ما بگیر، خفاشهای میوه‌خوار کوچک...») از این لحاظ به پای آن برسد.

بنگر که زمستان گذشت، موسم باران به سر رسید و رفت. گل‌ها همه سو شکفته‌اند؛ هنگام نغمه پرندگان فرا رسیده، و آوای لاک‌پشت‌ها در ولایت ما به گوش می‌رسد. این شعر آنقدر مسحورکننده است که حیفم می‌آید آن را با ذکر این نکته که بی‌ تردید اینجا هم در شعر جرح و تعدیل رخ داده، ضایع کنم. اگر در نسخه انگلیسی «dove» را پس از «turtle» وارد کنیم، همانگونه که ترجمه‌های مدرن به درستی اما به طرزی ثقیل انجام داده‌اند، وزن شعر به کلی به هم خواهد ریخت. اما هنگامی که اسناد به جای اینکه با دستگاه‌های چاپ در تیراژ هزاران نسخه تکثیر شوند یا بر روی دیسک‌های کامپیوتری ذخیره شوند، به دست انسان جایزالخطا از روی کاغذهای پاپیروس کمیاب و آسیب‌پذیر رونویسی شوند، بروز خطاهای جزئی و تنزل کیفیت مختصر و غیرقابل اجتناب دور از انتظار نیست.

اما اجازه دهید به آمیزش جنسی بپردازیم. (خیر، در معنایی که من مدنظر دارم، آمیزش جنسی وارد غزلهای سلیمان نمی‌شود.) آمیزش جنسی، در معنایی که مدنظر من است، برابر است با پاره کردن نیمی از یک سند، به صورت بخش‌هایی از متن که به طور تصادفی انتخاب شده‌اند، و ترکیب آن با نیمه‌ی سلاخی شده و مکمل از سندی دیگر. گرچه باورنکردنی و مانند یک خرابکاری به نظر می‌رسد، اما این دقیقاً همان چیزی است که هر بار یک سلول جنسی ساخته می‌شود، رخ می‌دهد. به عنوان مثال، هنگامی که مرد یک سلول اسپرم می‌سازد، کروموزوم‌هایی که از پدرش به ارث برده، با کروموزوم‌هایی که از مادر به او رسیده است، جفت می‌شوند و تکه‌های بزرگی از آن‌ها جای خود را با هم عوض می‌کنند. کروموزوم‌های یک کودک ملغمه درهم‌ریخته و غیرقابل بازیافتی از کروموزوم‌های مادربزرگ‌ها و پدربزرگ‌ها، اجداد و نیاکان دور اوست. حروف و شاید کلمات متونی که بعدها به متون کهن تبدیل خواهند شد، ممکن است در نسل‌های متوالی دست‌نخورده باقی بمانند. اما فصل‌ها، صفحات، حتی پاراگراف‌ها با چنان مهارت بی‌رحمانه‌ای تکه‌پاره شده و دوباره به هم متصل می‌شوند که دیگر برای پژوهش تاریخی تقریباً بلااستفاده‌اند. هرجا به تاریخچه نیاکان مربوط می‌شود، آمیزش جنسى سرپوش بسیار خوبی است.

هر جا از عدم دخالت آمیزش جنسى آسوده‌خاطر باشیم، می‌توانیم از آرشیوهای دی‌ان‌ای برای بازسازی تاریخی استفاده کنیم. دو مثال مهم را می‌توانم به خاطر آورم. یکی «حوای آفریقایی» است که بعداً به آن خواهم پرداخت. مورد دیگر بازیابی نیاکان دورتر با نگاه کردن به روابط بین گونه‌ها به جای روابط درون آن‌هاست. همانطور که در فصل قبل دیدیم، ترکیب جنسی تنها درون گونه‌ها رخ می‌دهد. هنگامی که یک گونه دختر از گونه والدین جدا می‌شود، رود ژن‌ها به دو شاخه منشعب می‌شود. پس از اینکه این دو انشعاب به مدت کافی از هم دور شدند، ترکیب جنسی در داخل هر رود، بدون اینکه مانعی برای متصدی آرشیو ژنتیکی باشد، در واقع به بازیابی تبار و خویشاوندی در بین اعضای گونه کمک می‌کند. تنها در خویشاوندی درون گونه‌ها است که آمیزش جنسی مدرک را مخدوش می‌کند. در خویشاوندی بین گونه‌ها، آمیزش جنسی مفید است زیرا اغلب به صورت خودبخود تضمین می‌کند هر فرد نمونه ژنتیکی مناسبی از کل گونه باشد. مهم نیست سطل را از کجای رودی که آب آن به خوبی درهم آمیخته، بیرون می‌کشید؛ در هر حال سطل نمونه آب آن رود خواهد بود.

متون دی‌ان‌ای که از گونه‌های مختلف نمونه‌برداری شده نیز با موفقیت زیاد، حرف به حرف، مقایسه شده‌اند تا شجره‌نامه گونه‌ها تهیه شود. بر اساس یک مکتب فکری تأثیرگذار، حتی امکان مشخص کردن تاریخ انشعاب‌ها نیز وجود دارد. این امکان از نظریه بحث‌انگیز «ساعت مولکولی» نشأت می‌گیرد: این فرض که در هر بخشی از متن ژنتیکی جهش با سرعتی ثابت در هر یک میلیون سال رخ می‌دهد. به زودی به فرضیه ساعت مولکولی باز خواهیم گشت.

طول «پاراگراف» در ژن‌هایی که پروتئینی موسوم به «سیتوکروم C» را توصیف می‌کنند، ۳۳۲ حرف است. تغییر دوازده حرف، سیتوکروم C انسان را از سیتوکروم C اسب، خویشاوندان نسبتاً دور ما، جدا می‌کند. تنها تغییر یک حرف سیتوکروم C انسان را از میمون (خویشاوند نسبتاً نزدیک ما)، تغییر یک حرف اسب را از الاغ (خویشاوندان بسیار نزدیک آن‌ها)، و تغییر سه حرف اسب را از خوک (خویشاوند نسبتاً دور) آن‌ها جدا می‌کند. چهل و پنج تغییر انسان را از مخمر و همان تعداد تغییر، خوک را از مخمر جدا می‌کند. برابر بودن این دو عدد خیلی عجیب نیست، زیرا اگر رودی که به انسان ختم می‌شود را در جهت خلاف جریان به سمت بالا برویم، جایی که این رود به رود خوک می‌پیوندد از نظر زمانی نزدیک‌تر از جایی است که رود مشترک انسان و خوک به رود مخمر می‌پیوندد. اما اندکی تفاوت در این اعداد وجود دارد. تعداد تغییر حرف در سیتوکروم C که اسب را از مخمر جدا می‌کند در واقع چهل و پنج نیست بلکه چهل و شش است. این بدان معنا نیست که خوک نسبت به اسب خویشاوندان نزدیکتری به مخمر است. نزدیکی آن به مخمر دقیقاً به اندازه نزدیکی همه مهره‌داران و البته کلیه حیوانات به مخمر است. احتمالاً یک تغییر اضافی از زمان جدیدترین نیای مشترک اسب و خوک، به تدریج به مسیر منتهی به اسب وارد شده است. این مسئله چندان اهمیت ندارد. در مجموع، تعداد تغییر حرف سیتوکروم C که باعث جدایی هر جفت موجود زنده می‌شود تقریباً همان چیزی است که ما از ایده قبلی الگوی انشعاب شاخه‌های درخت تکامل انتظار داریم.

همانطور که اشاره شد، طبق نظریه «ساعت مولکولی»، سرعت تغییر یک تکه خاص از متن در هر میلیون سال تقریباً ثابت است. احتمالاً حدود نیمی از چهل و شش تغییر حرف سیتوکروم C که اسب را از مخمر جدا می‌کند، در طول مدت تکامل از نیای مشترک تا اسب‌های امروزی و حدود نیمی دیگر در طول مدت تکامل از نیای مشترک تا مخمر امروزی رخ داده است (مشخص است که دو مسیر تکامل دقیقاً همان تعداد میلیون سال را تا به انجام رسیدن طی کرده‌اند.) در ابتدا تصور این مسئله عجیب به نظر می‌رسد. به هر حال احتمال زیادی وجود دارد که نیای مشترک بیشتر شبیه مخمر بوده است تا اسب. حل این مسئله در فرضیه‌ای که اولین بار روراثتشناس برجسته ژاپنی، «موتو کیمورا»، مطرح نمود نهفته است. بر اساس این فرضیه که بیش از پیش مورد پذیرش قرار گرفته است، بخش اعظم متن‌های ژنتیکی می‌توانند آزادانه بدون اینکه معنای متن تحت تأثیر قرار بگیرد، تغییر کنند. یک مقایسه خوب تغییر سبک فونت حروف در یک جمله چاپی است. «اسب یک پستاندار است. » «مخمر یک قارچ است. » در این جملات با اینکه هر یک از کلمات با سبک فونت متفاوتی نوشته شده است، معنای جملات کاملاً واضح و مشخص است. در اثنای گذشت میلیون‌ها سال، ساعت مولکولی همسان با تغییرات بی‌معنی قلم متن، زمان را شمارش می‌کند. تغییراتی که تابع انتخاب طبیعی هستند و آن‌هایی که تفاوت بین اسب و مخمر را توصیف می‌کنند - یعنی تغییر در معنای جمله - نوک کوه یخ هستند.